ปลาทองในประเทศไทย: ชนิดปลาที่ดำเนินการเพาะพันธุ์เช่นเดียวกับปลาทอง

มีปลาสวยงามที่สำคัญอีกชนิดหนึ่ง ที่สามารถดำเนินการเพาะพันธุ์และการอนุบาลลูกปลาได้เช่นเดียวกับปลาทอง ปลาสวยงามดังกล่าวคือ ปลาคาร์พ หรือ ปลาแฟนซีคาร์พ ซึ่งเป็นปลาที่มีการจัดลำดับชั้นอยู่ในวงศ์เดียวกันกับปลาทอง และมีต้นตระกูลคล้ายกันมาก การจัดการบ่อเพาะ การเตรียมรัง การคัดเพศ และการจัดสัดส่วนเพศในการเพาะพันธุ์ปลาคาร์พ กระทำคล้ายคลึงกับการเพาะปลาทอง ต่างกันตรงที่บ่อเพาะปลาคาร์พจะมีขนาดใหญ่กว่าบ่อเพาะปลาทองค่อนข้างมาก เนื่องจากพ่อแม่พันธุ์ปลาคาร์พจะมีขนาดใหญ่กว่าปลาทองมาก และการผสมพันธุ์แต่ละครั้งแม่ปลาคาร์พ 1 ตัวจะให้ไข่เป็นจำนวนมาก ตั้งแต่ 20,000 - 50,000 ฟอง การใช้บ่อเพาะที่มีขนาดเล็กเกินไป จะทำให้ไข่มีการผสมต่ำเพราะความคาวที่เกิดขึ้น ขนาดของบ่อเพาะที่เหมาะสมควรอยู่ระหว่าง 6 - 12 ตารางเมตร สำหรับการแยกเพศของปลาคาร์พนั้นก็อาศัยความแตกต่างของตุ่มสิวเช่นกัน ซึ่งตุ่มสิวของปลาคาร์พเพศผู้จะมีขนาดเล็กมาก ไม่สามารถสังเกตุเห็นได้ด้วยตาเปล่าเหมือนกับของปลาทองเพศผู้ จะต้องใช้มือลูบสัมผัสที่บริเวณครีบหู ซึ่งจะรู้สึกถึงความสากของตุ่มสิวที่มีได้อย่างชัดเจน คือที่ครีบหูของปลาคาร์พเพศผู้จะมีความสากเนื่องจากตุ่มสิวที่มีอย่างชัดเจน ส่วนครีบหูของปลาคาร์พเพศเมียจะลื่นมือเนื่องจากไม่มีตุ่มสิวเกิดขึ้น โดยเฉพาะปลาคาร์พเพศผู้ที่มีความพร้อมในการผสมพันธุ์ ถ้าลองรีดที่บริเวณท้องเพียงเบาๆก็จะมีน้ำเชื้อสีขาวขุ่นไหลออกมาง่ายดายกว่าในปลาทองมาก นอกจากนั้นปลาคาร์พเพศเมียที่มีรังไข่สมบูรณ์จะสามารถสังเกตุจากการขยายตัวของส่วนท้องได้ชัดเจน ส่วนท้องจะค่อนข้างนิ่มและช่องเพศจะมีการขยายตัวนูนออกอย่างเด่นชัด ส่วนการจัดการด้านอื่นๆตลอดจนการอนุบาลลูกปลาช่วงแรก จะดำเนินการเช่นเดียวกับการอนุบาลลูกปลาทอง แต่เมื่ออนุบาลลูกปลาช่วงแรกเป็นเวลาประมาณ 5 - 10 วันแล้ว ควรปล่อยลูกปลาลงบ่อดินขนาด 200 -600 ตารางเมตร หรืออนุบาลในบ่อซีเมนต์ขนาดใหญ่ ประมาณ 40 - 50 ตารางเมตร เนื่องจากลูกปลามีปริมาณมาก จึงจะทำให้ลูกปลาเจริญเติบโตดี