ปลาทองในประเทศไทย: ลักษณะพันธุ์ของปลาทอง

จากการที่มีการพัฒนาทางด้านการเพาะพันธุ์ มีการคัดเลือกลักษณะเด่นที่ต้องการ แล้วนำมาเพาะพันธุ์ต่อมาเรื่อยๆ ทำให้ได้ปลาทองที่มีลักษณะและสีสันสวยงามหลายแบบด้วยกัน และมีการตั้งชื่อพันธุ์ต่างๆไว้ดังนี้

4.1 ปลาทองที่มีหางเดี่ยว อาจเรียกหางปลาทู หรือหางแฉก (Fork Tail) ลักษณะหางเป็นแผ่นแบนกว้าง เว้าตรงกลางหรือเป็น 2 แฉก มีสายพันธุ์ที่นิยม 2 สายพันธุ์ คือ

4.1.1 พันธุ์โคเมท (Comet) เป็นปลาทองสายพันธุ์ดั้งเดิม หรือต้นตระกูลของปลาทอง ลักษณะลำตัวค่อนข้างแบนยาวคล้ายปลาไน ลำตัวมักมีสีแดง สีแดงสลับขาว หรือสีทอง ปัจจุบันไม่ได้รับความนิยม

ภาพที่ 5 แสดงลักษณะของปลาทองพันธุ์โคเมท

ที่มา : http://koiandfreshwaterfishblog.blogspot.com/ (ซ้าย)

http://petesfishplace.com/pages/ (ขวา)

4.1.2 พันธุ์ชูบุงกิง (Shubunkin) ลักษณะคล้ายพันธุ์โคเมท แต่จะมีจุดประที่ลำตัวหลายสี เช่น สีแดง สีขาว สีม่วง สีส้ม และสีดำ เกล็ดจะค่อนข้างใส จัดเป็นปลาทองที่สวยงามมากชนิดหนึ่ง เนื่องจากมีสีเด่นหลายสี สดใส ได้รับความนิยมมากในสมัยก่อนและมีการตั้งชื่อไว้หลายชื่อ เช่น Speckled Goldfish , Harlequin Goldfish , Vermilion Goldfish หรือ Coronation fish

ภาพที่ 6 แสดงลักษณะของปลาทองพันธุ์ชูบุงกิง

ที่มา : http://www.aquarticles.com/ (ซ้าย)

http://goldfish2care4.com/goldfish-types/ (ขวา)

4.2 ปลาทองที่มีหางคู่ คือมีส่วนหางแยกออกเป็น 3 - 4 แฉก มีทั้งที่มีครีบหลังตามปกติ หรือบางชนิดไม่มีครีบหลัง มีที่ได้รับความนิยมหลายสายพันธุ์ ดังนี้

4.2.1 พันธุ์ออแรนดา (Oranda) สมัยก่อนมักเรียกฮอลันดา หรือฮอลันดาหัวแดง ลักษณะลำตัวค่อนข้างยาว มีครีบครบทุกครีบ หางยาว และมีลักษณะเด่นคือมีวุ้นที่ส่วนหัว (Hood) คล้ายพันธุ์หัวสิงห์ แต่มักไม่ขยายใหญ่เท่าหัวสิงห์ สีของวุ้นมักออกเป็นสีเหลืองส้ม เป็นปลาทองที่มีขนาดใหญ่ และมีความสวยงามมากชนิดหนึ่ง สีของลำตัวมักออกสีขาวเงิน ชาวญี่ปุ่นเรียก Oranda Shishigashira

ภาพที่ 7 แสดงลักษณะของปลาทองพันธุ์ออแรนดา

ที่มา : http://www.aquariumslife.com/ (ซ้าย)

4.2.2 พันธุ์ริวกิ้น (Ryukin or Veiltail ) ลักษณะเด่น คือ เป็นพันธุ์ที่มีหางค่อนข้างยาวเป็นพวงสวยงามเป็นพิเศษ คล้ายริบบิ้นหรือผ้าแพร ทำให้มีชื่อเรียกได้หลายชื่อ คือ Fringetail , Ribbontail , Lacetail , Muslintail และ Japanese Fantail ในขณะที่ว่ายน้ำครีบหางจะบานเป็นสง่า ลำตัวค่อนข้างกลมสั้น และมักมีสีแดงสลับขาว บางชนิดอาจมี 5 สี เป็นพันธุ์ที่ได้รับความนิยมค่อนข้างมาก

ภาพที่ 8 แสดงลักษณะของปลาทองพันธุ์ริวกิ้น

4.2.3 พันธุ์ตาโปน (Telescope-eyed Goldfish) อาจเรียก Pop-eye Goldfish ชาวจีนนิยมเรียก Dragon Eyes ชาวญี่ปุ่นเรียก Aka Demekin ซึ่งแปลว่าตาโปนเช่นกัน ลักษณะเด่นของพันธุ์ คือ ลูกตาจะยื่นโปนออกมามากเหมือนท่อกล้องส่องทางไกล พันธุ์ตาโปนที่นิยมเลี้ยงมี 5 ชนิด คือ

พันธุ์ตาโปนสีแดง (Red Telescope-eyed Goldfish) มีสีแดงตลอดตัว ได้รับความนิยมมากในญี่ปุ่น

ภาพที่ 9 แสดงลักษณะของปลาทองพันธุ์ตาโปนสีแดงขาว

ที่มา : http://www.nicaonline.com/new-168.html

พันธุ์มัว (Moor) หรือเล่ห์ (Black Moor or Black Telescope-eye Goldfish) เป็นพันธุ์ที่รู้จักดีในประเทศไทยในชื่อ เล่ห์ หรือ ลักเล่ห์ ลักษณะเด่น คือ ลำตัวมีสีดำสนิทตลอด ตาจะไม่โปนมากนัก ชาวญี่ปุ่นเรียกพันธุ์นี้ว่า Kuro Demekin

ภาพที่ 10 แสดงลักษณะของปลาทองพันธุ์เล่ห์

ที่มา : http://www.petgoldfish.net/gallery/ (ขวา)

พันธุ์ตาโปนสามสี (Calico Telescope-eye Goldfish) รู้จักกันดีในประเทศไทยว่าลักเล่ห์ห้าสี เป็นพันธุ์ที่มีเกล็ดค่อนข้างบาง ลำตัวมีสีสันหลายสีสดเข้มและมักมีเพียง 3 สี แต่สีที่พบในพันธุ์นี้จะมี 5 สี คือ สีแดง สีขาว สีดำ สีน้ำตาลออกเหลือง และสีแดงออกม่วง ชาวญี่ปุ่นเรียกพันธุ์นี้ว่า Sanshoku Demekin

ภาพที่ 11 แสดงลักษณะของปลาทองพันธุ์ตาโปนสามสี

ที่มา : http://www.petgoldfish.net/gallery/ (ซ้าย)

http://www.truaqua.com/ (ขวา)

พันธุ์ตาลูกโป่ง (Bubble Eye Goldfish) ลักษณะเด่น คือ มีเบ้าตาพองออกคล้ายลูกโป่งทั้งสองข้าง เวลาว่ายน้ำมักจะแกว่งไปมา ลำตัวมักมีสีขาวหรือเหลืองแกมส้ม มีทั้งที่มีครีบหลังและไม่มีครีบหลัง

ภาพที่ 12 แสดงลักษณะของปลาทองพันธุ์ตาลูกโป่งที่ไม่มีครีบหลัง

ที่มา : http://fishkipedia.com/bubble-eye-goldfish/ (ซ้าย)

http://fishkipedia.com/unique-goldfish-variant/ (ขวา)

พันธุ์ตากลับ (Celestial Goldfish) ลักษณะเด่น คือ ตาที่โปนออกมาจะหงายกลับขึ้นข้างบน ชาวจีนเรียกว่า Shotengan แปลว่าตามุ่งสวรรค์ หรือตาดูฟ้า ต่อมาชาวญี่ปุ่นนำไปเลี้ยงและพัฒนาได้หางสั้นกว่าเดิม เรียก Demeranchu

ภาพที่ 13 แสดงลักษณะของปลาทองพันธุ์ตากลับ

ที่มา : http://fishkipedia.com/unique-goldfish-variant/ (ซ้าย)

http://www.bristol-aquarists.org.uk/goldfish/ (ขวา)

4.2.4 พันธุ์เกล็ดแก้ว (Pearl Scale Goldfish) ลักษณะลำตัวค่อนข้างกลมคล้ายลูกปิงปอง ส่วนหัวเล็กมาก หางยาว ลักษณะเด่น คือ มีเกล็ดนูนขึ้นมาต่างกับเกล็ดธรรมดาทั่วไปอย่างชัดเจน สีของลำตัวมักมีสีขาว สีส้ม และสีทอง

ภาพที่ 14 แสดงลักษณะของปลาทองพันธุ์เกล็ดแก้ว

ที่มา : http://pirun.ku.ac.th/ (ซ้าย)

http://www.petgoldfish.net/pearlscale-goldfish.html (ขวา)

4.2.5 พันธุ์หัวสิงห์ (Lionhead Goldfish or Ranchu) ลักษณะเด่นของพันธุ์นี้คือ ไม่มีครีบหลัง หางสั้นและเป็นครีบคู่ ที่สำคัญคือ ส่วนหัวจะมีก้อนวุ้นปกคลุมอยู่ ทำให้มีชื่อเรียกได้อีกหลายชื่อ เช่น Hooded Goldfish , Buffalo-head Goldfish ส่วนในญี่ปุ่นเรียก Ranchu ในประเทศไทยเรียกกันโดยทั่วไปว่า “หัวสิงห์” เป็นพันธุ์ที่ได้รับความนิยมอย่างมากในปัจจุบัน และนิยมจัดประกวดกันเป็นประจำ จนอาจเรียกได้ว่าเป็นเจ้าพ่อของปลาทอง (King of The Goldfish) มีอยู่หลายชนิดที่นิยมเลี้ยง ได้แก่

สิงห์ญี่ปุ่น เป็นพันธุ์ที่ได้รับความนิยมมากที่สุด ลักษณะทั่วไปคือ ลำตัวค่อนข้างสั้นและส่วนหลังโค้งมนสวยงาม สีของลำตัวเป็นสีส้มเข้มเหลือบทองต้องตา วุ้นที่ส่วนหัวมีลักษณะเล็กละเอียดขนาดไล่เลี่ยกันและค่อนข้างหนา ครีบหางสั้นและจะยกสูงขึ้นเกือบตั้งฉากกับลำตัว ครีบก้นเป็นครีบคู่มีขนาดเท่ากัน

ภาพที่ 15 แสดงลักษณะของปลาทองพันธุ์หัวสิงห์

ที่มา : http://fishkipedia.com/unique-goldfish-variant/(ขวา)

สิงห์จีน เป็นพันธุ์ต้นตระกูลของหัวสิงห์ กำเนิดในจีน ลำตัวค่อนข้างยาว ส่วนหลังไม่โค้งมากนัก หางค่อนข้างยาวอ่อนลู่ หัวค่อนข้างใหญ่และมีวุ้นดกหนากว่าสายพันธุ์อื่น และทางด้านท้ายของวุ้นไม่ขรุขระ ทำให้มองเหมือนหัวมีขนาดใหญ่กว่าลำตัว สีของลำตัวเป็นสีส้มแกมทองแต่ไม่สดมากนัก

ภาพที่ 16 แสดงลักษณะของปลาทองพันธุ์สิงห์จีน

ที่มา : http://pirun.ku.ac.th/ (ซ้าย)

http://www.bloggang.com/mainblog.php (ขวา)

สิงห์หัวแดง สิงห์ตันโจ ลักษณะทั่วไปคล้ายสิงห์ญี่ปุ่น แต่สีของลำตัวเป็นสีขาวเงิน ส่วนหัวและวุ้นจะมีสีแดง

ภาพที่ 17 แสดงลักษณะของปลาทองพันธุ์สิงห์หัวแดง

ที่มา : สุรศักดิ์ (2538) (ซ้าย)

สิงห์ตามิด ลักษณะทั่วไปคล้ายสิงห์ญี่ปุ่น แต่สีของลำตัวเป็นสีดำสนิทตลอดลำตัว แม้กระทั่งวุ้นก็เป็นสีดำ วุ้นค่อนข้างดกหนาจนปิดลูกตาแทบมองไม่เห็น

ภาพที่ 18 แสดงลักษณะของปลาทองพันธุ์สิงห์ตามิด

ที่มา : http://pirun.ku.ac.th/ (ซ้าย)

http://www.bloggang.com/mainblog.php (ขวา)

สิงห์ห้าสี ลักษณะทั่วไปคล้ายสิงห์จีน แต่มีสีบนลำตัว 5 สี คือ สีดำ สีแดง สีขาว สีน้ำเงิน และสีเหลือง เกล็ดค่อนข้างบางโปร่งใส

ภาพที่ 19 แสดงลักษณะของปลาทองพันธุ์สิงห์ห้าสี

ที่มา : http://www.ninekaow.com/

สิงห์เงิน ลักษณะทั่วไปคล้ายสิงห์หัวแดง มีสีของลำตัวเป็นสีขาวเงิน แต่ส่วนหัวและวุ้นจะมีสีเงินด้วย

ภาพที่ 20 แสดงลักษณะของปลาทองพันธุ์สิงห์เงิน

สายพันธุ์อื่นๆ ยังมีปลาทองอีกหลายสายพันธุ์ที่ผลิตขึ้นมาจากประเทศต่างๆ โดยเฉพาะในประเทศญี่ปุ่นซึ่งเน้นผลิตปลาทองเพื่อการส่งออก และค่อนข้างได้รับความนิยมจากตลาดต่างประเทศ ทำให้มีสายพันธุ์ใหม่ๆเกิดขึ้นเสมอ